(THPL) – Thị trường sầu riêng đang bước vào mùa cao điểm nhưng lại chứng kiến tình trạng loạn giá nghiêm trọng. Theo đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam, giá sầu riêng giảm mạnh là do Trung Quốc, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của nước ta siết chặt quy trình kiểm soát từ đầu năm.
Theo thống kê của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong 4 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 1,69 tỷ USD, giảm 10,5% so với cùng kỳ năm 2024.Trong đó, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc chỉ đạt 777 triệu USD, giảm 33% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đã tăng tỷ lệ kiểm tra.
Riêng với mặt hàng sầu riêng, theo các số liệu ước tính, 4 tháng qua xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chỉ đạt khoảng 120-130 triệu USD, với khối lượng xuất khẩu ước tính 35.000 tấn (đạt khoảng 20% kế hoạch đề ra).
Tại thị trường nội địa, hồi đầu tháng 5, giá sầu riêng được rao bán tại các cửa hàng, siêu thị, chợ dân sinh và cả trên các sàn thương mại điện tử mỗi nơi một giá. Tuy nhiên, mức giá bán chênh lệch rất cao từ 80.000- 150.000 đồng/kg. Thậm chí có nơi treo bảng giá chỉ 20.000 - 30.000 đồng/kg. Sự chênh lệch này khiến người tiêu dùng không khỏi hoang mang về chất lượng và nguồn gốc thật sự của loại trái cây "vua" này.
Trung Quốc siết chặt quy trình kiểm soát, giá sầu riêng giảm mạnh. Ảnh minh họa
Theo khảo sát từ các tiểu thương, hiện, loại phổ biến nhất có giá giao động từ 80.000 đến 120.000 đồng/kg. Trong khi đó, sầu Thái được bán với giá cao hơn, từ 95.000 đến 150.000 đồng/kg, tùy vào độ ngon, độ chín và khu vực tiêu thụ.
Tại Hà Nội, khảo sát một số điểm bán cho thấy giá bán lẻ sầu riêng Ri6 cũng đang ở mức thấp, dao động 65.000-95.000 đồng/kg, thậm chí nhiều trái nhỏ, mẫu mã không đẹp giá bán chỉ hơn 50.000 đồng/kg.
Còn trên mạng, giá sầu riêng được rao bán trên sàn thương mại điện tử Shopee dao động từ 120.000-140.000 đồng/kg, còn trên facebook có nơi chỉ rao 15.000- 40.000 đồng/kg.
Liên quan đến giá sầu riêng, theo đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, giá sầu riêng giảm mạnh là do Trung Quốc, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam siết chặt quy trình kiểm soát từ đầu năm.
Trung Quốc không chỉ yêu cầu kiểm định chất lượng về kim loại nặng như Cadimi và chất vàng O, một chất vốn có nguy cơ gây ung thư, mà còn tăng tỷ lệ kiểm tra từ 10% lên 100% mỗi lô hàng. Không chỉ khắt khe, thời gian kiểm định kéo dài khiến hàng hoá bị tồn kho tại cửa khẩu. Có lô vượt qua kiểm tra nhưng khi tới chợ đầu mối Trung Quốc đã hư hỏng, nứt trái do thời gian chờ quá lâu.
Theo đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), không riêng Việt Nam mà cả Thái Lan cũng bị ảnh hưởng bởi chính sách kiểm soát chất lượng chặt chẽ từ phía Trung Quốc. Trong bối cảnh xuất khẩu chững lại, đầu ra trong nước trở thành "phao cứu sinh" cho ngành sầu riêng, nhưng việc loạn giá, chất lượng trôi nổi như hiện nay đang khiến thị trường nội địa thêm phần hỗn loạn và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả người tiêu dùng lẫn nhà vườn.
Cũng liên quan đến xuất khẩu sầu riêng, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Hải quan Trung Quốc để xử lý các vướng mắc liên quan đến những yếu tố kỹ thuật đang cản trở đáng kể dòng chảy xuất khẩu. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ cấp mã số vùng trồng, phê duyệt cơ sở đóng gói và các phòng thí nghiệm phục vụ xuất khẩu.
Bên cạnh đó, quy trình kiểm dịch thực vật cho sầu riêng sẽ được khẩn trương ban hành, làm cơ sở đánh giá lại khả năng xuất khẩu và điều chỉnh kế hoạch phù hợp với thực tiễn.
Tương tự, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho hay ngành hàng sầu riêng Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức lớn trong quá trình phát triển. Những năm gần đây, diện tích trồng và sản lượng sầu riêng tăng trưởng nóng, kéo theo sự mở rộng nhanh chóng quy mô xuất khẩu. Điều này cũng đặt ra áp lực lớn về kiểm soát chất lượng và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật ngày càng nghiêm ngặt từ thị trường Trung Quốc.
Để khắc phục những hạn chế trên, một số giải pháp đã và đang được Việt Nam triển khai như xây dựng mô hình kiểm soát cadmium trong canh tác, tăng cường quản lý sử dụng vật tư nông nghiệp, rà soát và hoàn thiện quy định về quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, phòng thử nghiệm; xử lý cảnh báo vi phạm và khôi phục mã số.
Theo ông Đạt, trong thời gian tới, cần triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp cả trước mắt và lâu dài cho ngành hàng sầu riêng. Trước mắt là hoàn thiện cơ sở pháp lý, kỹ thuật và quy trình kiểm soát toàn chuỗi sản xuất - xuất khẩu; nâng cao năng lực kiểm soát an toàn thực phẩm, tăng cường phòng thử nghiệm đạt chuẩn quốc tế, tổ chức đoàn công tác sang Trung Quốc để đàm phán kỹ thuật, mở rộng thị trường và thúc đẩy xúc tiến thương mại.
Về lâu dài, cần cơ cấu lại ngành hàng theo hướng tăng tỷ trọng sản phẩm đông lạnh và chế biến sâu; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, xây dựng thương hiệu quốc gia; nâng cấp hệ thống logistics, tổ chức lại chuỗi liên kết và nâng cao năng lực thực thi của doanh nghiệp và địa phương.
Ngày 22/5, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết trong đợt xét duyệt ngày 21/5, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã phê duyệt thêm 829 mã số vùng trồng và 131 mã số cơ sở đóng gói, toàn bộ đều là mã mới. Như vậy, tính đến hiện tại, Việt Nam đã có 1.396 mã vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được GACC phê duyệt.
Tuấn Kiệt
TAG: THPLxuất khẩu sầu riêngthị trườngTrung Quốcsầu riêng Ri 6doanh nghiệpsản lượng sầu riêng
